Birçok Hayvanın İnsanlardan Daha Büyük Beyni Varken Neden Bizden Daha Akıllı Değiller?

Neden evrim onlara süper bir zekâ bahşetmemiş?

İlk bakışta beyin boyutu zekâyla yanlışsız orantılı üzere gözükse de işin aslı pek o denli değil.

Beyin boyutu ve zekâ ortasındaki ilişki

Evet, bir filin beyni insan beyninden çok daha büyük. Lakin problem yalnızca beyin boyutu değil. Zekâ, beynin boyutuyla değil, daha çok ne kadar tesirli kullanıldığıyla ilgili. Burada kilit bir kavram var: beyin-vücut oranı.

İnsanların beyin-vücut oranı hayvanlara nazaran hayli yüksek. Yani beynimizin büyüklüğü, bedenimizin muhtaçlıklarını karşılamanın ötesine geçip bize sorun çözme, lisan öğrenme ve soyut düşünme yetenekleri kazandırıyor.

Örneğin, bir filin beyni yaklaşık 5 kilo lakin bu büyük kütlenin büyük bir kısmı yalnızca vücudunu denetim etmek için harcanıyor. O devasa kulakları, koca hortumu ve irili ufaklı kaslarının idaresi hayli zor!

İnsan beyni ise daha az bedensel denetim gerektiriyor. Bu da karmaşık düşünme için daha fazla beyin gücü bırakıyor.

Sadece beyin büyüklüğü değil, beynin iç yapısı da zekâyı belirleyen kıymetli faktör.

İnsan beyninde 86 milyar nöron olduğu kestirim ediliyor. Lakin yalnızca nöron sayısı da yetmez! Bu nöronların ortasındaki bağlantılar yani sinaptik ağlar, insan beyninin üstün zekâsının asıl kaynağı.

Özellikle beynimizin ön lobu; soyut düşünme, planlama ve lisan yeteneklerimizden sorumlu. Hayvanlar bu bölgeye sahip olsalar bile bizimkiler kadar gelişmiş değiller. Beyinlerindeki nöronlar ortasında bizimkiler üzere karmaşık ve güçlü bir irtibat ağı bulunmuyor.

Bir öbür değerli faktör de toplumsal ömür.

İnsanlar, toplumsal bir etrafta öğreniyor ve gelişiyorlar. Bebekliğimizden itibaren bilgi paylaşımı, iş birliği ve lisan aracılığıyla zekâmızı arttırıyoruz.

Hayvanlar ortasında da toplumsal yapı var lakin bu yapı insanlarınki kadar karmaşık ve bilgiye dayalı değil. Örneğin, yunuslar ve filler toplumsal hayvanlar ancak beşerler üzere soyut kavramları öğrenip birbirine aktarma yetenekleri hudutlu.

Son olarak, evrim zekâyı her vakit bir öncelik hâline getirmez.

Filler, yunuslar ya da kuşlar farklı hallerde hayatta kalmayı öğrenmişler. Kimi hayvanlar süratle koşarak kimi ise kamuflajla hayatta kalıyor.

Biz beşerler zekâmızı kullanarak bu dünyada baskın bir tıp hâline geldik lakin bu her cinsin bu türlü bir yol izlemek zorunda olduğu manasına gelmiyor. Yani tabiat her vakit en büyük beyinli ya da en zeki olanı seçmiyor; bazen en düzgün adapte olan, en kolay tahlili bulan kazanıyor.

İnsanlar bu özelliklerde üstünlük sağladıkları için gezegenin en zeki varlıkları olarak kabul ediliyor lakin bu da öteki hayvanların kendi dünyalarında çok başarılı oldukları gerçeğini değiştirmiyor!

Bu içerikler de ilginizi çekebilir:

Beyin, Beyni, Hayvanlar, İnsan, Zekâ,